Phong vị địa phương

Đã đến thăm An Lạc, đến với Kim Bôi là đến với ẩm thực văn hóa Mường độc đáo làm nức lòng thực khách:
“Yêu nhau về đất Kim Bôi - ăn thịt, ăn xôi uống chung dòng nước” 


Rượu Cần 
Đến Hòa Bình mà chưa thưởng thức hương vị rượu Cần thơm nức mùi lá ổi ủ trên, chua chua, ngòn ngọt làm “mê đắm” lòng người thì coi như chưa đến mảnh đất này. Rượu Cần thường được ng
ười nơi đây uống vào những dịp lễ, Tết hay mang ra để chiêu đãi khách quý, ngày nay bạn có thể đặt rượu cần về làm quà hoặc để dành vài vò trong nhà nhâm nhi đãi khách. 
Cơm Lam
Cơm Lam từ lâu đã không còn chỉ là đặc sản của riêng Hòa Bình, tuy nhiên cơm Lam nơi đây lại có hương vị rất riêng, bởi món ngon này được người dân chế biến từ loại gạo thượng hạng – gạo nương dẻo thơm. Gạo sau khi ngâm sẽ được trộn với cùi dừa bào sợi để nhồi vào ống nứa, thêm chút nước dừa tươi béo ngậy sẽ làm cho món ăn thêm dậy mùi. Kế đó người ta sẽ mang ống nứa đặt lên than củi để nướng cho đến chín. Vị thơm ngon beo béo của gạo nương nước dừa quyện với mùi nứa tự nhiên tạo nên phong vị ẩm thực dân dã mà làm say lòng biết bao khách ghé chơi.
Thịt lợn muối chua
Không giống như các món thịt chua ở vùng miền khác, thịt lợn muối chua Hòa Bình mang trong mình hương vị của cả thiên nhiên nơi đây.
Từng chiếc lá chuối rừng được làm sạch rồi hơ trên lửa, lau hết lớp than củi, xếp lót đáy bồ làm từ tre hay nứa rồi mới trải thịt lên. Khi xếp thịt vào bồ bạn cần nhớ: cứ mỗi lớp thịt là phải trải đan xen một lớp gạo rang và muối rang. Làm lần lượt như vậy cho đến khi thịt đầy bồ thì đậy nắp kín lại, cất bồ thịt ở trên gác bếp hoặc khu vực quanh bếp củi. Lưu ý, để thịt có được hương vị chua tự nhiên thì bạn không thể quên ướp thịt lợn với men lá rừng cùng gạo rang giã nhỏ. Khi thưởng thức món ăn bạn nên ăn kèm cùng các loại lá rừng nơi đây để có thể cảm nhận trọn vẹn hương vị béo ngậy của miếng thịt lợn, chua chua men lá, ngọt thơm của gạo và chút đậm đà của muối. Bởi sự kết hợp khéo léo từ những nguyên liệu thiên nhiên rừng núi cho nên nếu nói món ăn này mang cả hương vị đất trời Hòa Bình thì cũng không quá phải không?
Lợn mán thui
Đây được mệnh danh là đặc sản Hòa Bình, đến mảnh đất này rồi mà không thử món lợn mán và mua một chút mang về sẽ khiến chuyến đi chưa được trọn vẹn. Thịt lợn ở đây thơm và chắc hơn so với lợn nhà bởi được nuôi thả tự nhiên trên các sườn đồi. Sở dĩ được gọi là lợn mán thui là bởi sau khi sơ chế thịt sẽ được mang đi thui cho đến khi vàng bóng, để lớp bì không bị khó ăn do cứng, người làm sẽ vừa cạo lông vừa thui.

Tự hào với đặc sản lợn mán quê hương, người Hòa Bình nghĩ ra mâm cỗ mẹt để món ăn thêm đậm đà hấp dẫn và đa dạng với chất lượng thịt ngon các món xào lăn, xáo nhựa mận, nướng móc mật đều đưa cơm và có hương vị đậm đà đặc sắc riêng. 
Măng đắng Hòa Bình
Ở miền núi thì có lẽ món “đặc sản” măng rừng là phổ biến và phù hợp với túi tiền nhất. Mùa xuân là mùa ngọt ngào nhất, mùa con ong đi lấy mật. Mùa của thực vật đâm chồi nảy lộc. Những đụn măng non tươi đội đất để vươn mình cùng anh chị em. Đó là lúc măng đã bắt đầu đắng. Vị đắng cứ tăng dần theo lớp mo nang chuyển từ trắng sang xanh, sau tiếng sấm đầu xuân. Hòa Bình có rất nhiều loại măng khác nhau, từ nhỏ như ngón tay tới to như bắp chân. Mỗi loại lại có cách chế biến và mùi vị khác nhau.
Người ta hay nhớ đến món măng đắng nướng nhưng chỉ có một loại duy nhất mà người Mường nướng đó là măng lấy từ cây đành hanh. Loại này to vừa phải, chỉ bằng cổ tay, khi nướng sẽ giảm vị đắng và tăng vị thơm ngọt. Còn lại các loại khác thì chủ yếu là luộc và xào. Món măng luộc là phổ biến nhất, nó gắn với cái nghèo, thiếu thốn của núi rừng ngày xưa lại tiện dụng. Với người Mường thì món măng luộc chỉ đơn giản chấm với muối trắng và ớt xanh nướng hoặc muối vừng. 
Thịt trâu lá lồm
Đây là một trong những món đặc sản Hòa Bình được lòng du khách nhất nhờ hương vị thơm ngon lạ miệng. Để chế biến món này người làm phải tốn khá nhiều công sức, đầu tiên là phải sơ chế thịt trâu như đã làm với thịt lợn mán (thui vàng lớp da, cạo sạch lông) sau đó đem thịt đi bung mềm rồi mới thái miếng và cho vào hầm cùng gạo và lá lồm – một loại lá chua đặc trưng của Hòa Bình.
Sau khi đến thăm An Lạc, du khách có thể mang những đặc sản nơi đây về làm quà cho gia đình, bạn bè và đồng nghiệp. Đây chắc chắn là những món quà đầy ý nghĩa mà không phải ở đâu cũng mua được.

Bài viết khác